Ngày nay, sự phát triển của công nghiệp và thương mại trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế đã tạo ra những bước tiến vượt bậc trên nhiều lĩnh vực của đời sống và sản xuất. Tuy nhiên, đi kèm với nó là những áp lực ngày càng lớn đối với môi trường, tài nguyên và sức khoẻ cộng đồng. Vấn đề ô nhiễm môi trường từ các hoạt động sản xuất công nghiệp đã và đang trở thành những thách thức to lớn đối với toàn xã hội. Ninh Bình là một trong những tỉnh có nền công nghiệp rất phát triển, tuy nhiên lại thiếu các giải pháp quy hoạch, đầu tư đồng bộ về hạ tầng cơ sở, ý thức bảo vệ môi trường và việc tuân thủ các quy định pháp luật bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh chưa cao; đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường ở các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ còn hạn chế, công nghệ sản xuất các loại hình doanh nghiệp này còn ở trình độ thấp nên môi trường trong sản xuất công nghiệp còn nhiều bất cập. Mặt khác, yêu cầu chất lượng các nguồn thải phát thải vào môi trường ngày càng nghiêm ngặt. Điều này là thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp và thúc đẩy doanh nghiệp tìm hướng đi mới nhằm giảm thiểu chất thải, thông qua tiết kiệm nguyên liệu đầu vào và kiểm soát quá trình sản xuất tốt hơn. Sản xuất sạch hơn (SXSH) là công cụ hữu hiệu giải quyết tốt bài toán này. Sản xuất sạch hơn đã được thực hiện tại Việt Nam từ những năm 1990 thông qua các dự án tài trợ từ nước ngoài. Các dự án này đã và đang mang lại những hiệu quả tích cực kinh tế, môi trường và xã hội.
Sản xuất sạch hơn (SXSH) là một tiếp cận mang tính chất phòng ngừa, nhằm áp dụng các cải tiến sản xuất một cách có hệ thống để mang lại lợi ích kinh tế và môi trường cho các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp.
Nhằm thúc đẩy việc áp dụng sản xuất sạch hơn trong đơn vị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp Thủ tướng chính phủ đã phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030 tại Quyết định số 889/QĐ-TTg ngày 24 tháng 06 năm 2020 và UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Kế hoạch số 87/KH-UBND ngày 01/09/2020 về việc thực hiện chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030 trên địa bàn tỉnh Ninh Bình;
Nâng cao nhận thức và triển khai hỗ trợ áp dụng sản xuất sạch hơn cho các đơn vị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình nhằm giúp các đơn vị nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm thất thoát lãng phí, giảm phát thải ra môi trường và cải thiện điều kiện môi trường cho khu vực là cần thiết và cần được triển khai sớm. Ngoài ra, việc nâng cao nhận thức về SXSH và hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng SXSH còn góp phần đáp ứng được mục tiêu của Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030.
Hiện nay số lượng doanh nghiệp có nhận thức và triển khai áp dụng SXSH ở Việt Nam nói chung và Ninh Bình nói riêng còn rất khiêm tốn do nhiều nguyên nhân. Nâng cao nhận thức và triển khai hỗ trợ áp dụng sản xuất sạch hơn cho các doanh nghiệp trên địa bàn Tỉnh Ninh Bình nhằm giúp các doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm phát thải ra môi trường và cải thiện điều kiện môi trường cho khu vực là cần thiết và cần được triển khai sớm. Ngoài ra, việc nâng cao nhận thức về SXSH và hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng SXSH còn góp phần đáp ứng được mục tiêu của Chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp và trên địa bàn tỉnh. Do đó đề án “ Hỗ trợ tư vấn đánh giá sản xuất sạch hơn” cho 06 cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình là hết sức cần thiết.
Trung tâm Khuyến công xúc tiến thương mại và phát triển cụm công nghiệp phối hợp với đơn vị quan trắc tổ chức đoàn khảo sát thực tế tình hình sản xuất kinh doanh và đo đạc các thông số để đánh giá môi trường sản xuất như: nhiệt độ, độ ẩm, tiếng ồn, bụi… Đánh giá hiện trạng môi trường của doanh nghiệp trên cơ sở đó đội tư vấn đưa ra các giải pháp SXSH, từ đó sẽ lựa chọn được giải pháp SXSH phù hợp với đơn vị để đưa vào thực hiện.
Đoàn công tác đã tiến hành đánh giá hiện trạng môi trường tại 06 đơn vị: Công ty TNHH sản xuất- xuất nhập khẩu Ánh Hồng, Công ty TNHH TM và vận tải Đình Của, Công ty TNHH Đổi Mới, Công ty TNHH MTV chế biến cói Việt Anh, Công Ty TNHH Vina Kim Long, Công ty TNHH TM và DV Xuân Tình đăng ký tham gia đề án “ Hỗ trợ tư vấn đánh giá sản xuất sạch hơn” năm 2021.
Đo đạc, lấy mẫu chất thải, nước thải, mẫu không khí tại công ty TNHH MTV chế biến cói Việt Anh
Thông qua khảo sát đánh giá thực tế, đoàn nhận thấy đa số các đơn vị đã áp dụng các giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường… Bên cạnh đó một số đơn vị chưa kiểm soát chặt chẽ, tuyệt đối việc xử lý nước thải theo quy định.
Đề án “Hỗ trợ tư vấn đánh giá sản xuất sạch hơn” khi được triển khai sẽ giúp đơn vị được thụ hưởng đánh giá tình hình sản xuất của đơn vị mình, lựa chọn được những giải pháp sản xuất sạch hơn tối ưu nhất. Từ đó, đưa ra các giải pháp thay thế nguyên, nhiên vật liệu hoặc đổi mới máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ sản xuất giúp các đơn vị sản xuất đạt hiệu quả cao nhất, góp phần cải thiện môi trường sản xuất cũng như môi trường xung quanh đơn vị.
Vũ Thu Trang – Phòng Khuyến Công
